Graag maken wij, Freek Mayenburg en Frits Lobel, samen met u een bedevaartreis langs de afbeeldingen op antieke tegels, borden en een enkele gevelsteen van Heiligen, Meesters & Monniken. Een grote diversiteit wordt dan zichtbaar over dit onderwerp, want ook het geloof werd zeer zeker niet overgeslagen in allerlei kunstuitingen op o.a. linnen, glas en keramiek. Het geeft een beeld hoe onze voorouders in respect dachten over de verhalen uit de Bijbel die als onderwerp centraal stond. Toegevoegd met persoonlijke interpretaties vloeiden verschillende zienswijzen in religieuze creativiteit uit het vaak geoefend penseel van de vele schilders. Het blijft verbazen te zien hoe op één enkele Bijbeltegel zomaar ca.10 personen en ook nog een aantal dieren op een voor en achtergrond onder een wolkenhemel staan afgebeeld. En dan moest men daar in grote discipline nog eens ca. 200 stuks van maken in de productie. Heel anders is dat met de tegels waar monniken en biddende mensen op zijn geschilderd, daar zien we meestal 1 persoon over de hele tegel, of hooguit 2 in kleiner formaat. Een tegel met 1 grote monnik is dan wel meer uitgebeeld in details van kleding en attributen wat wij graag willen zien. We gaan de monniken beknopt eens nader bekijken, wie en wat zijn zij, wat zijn hun taken, waar staan zij voor?

Religie & Rituelen

Het woord monnik komt uit het Grieks (monachos) dat “eenzaam en alleen” betekent. Met de aanduiding monnik wordt in het christendom iemand bedoeld die omwille van het Koninkrijk Gods religie en rituelen, armoede, gehoorzaamheid en zuiverheid belooft, de zogenaamde professie van de Evangelische raden. Monniken wonen meestal bij elkaar in een klooster of abdij waar ze een speciale dagindeling hebben die helemaal gewijd is aan het gebed en de beschouwing. Er bestaan echter sinds de 13e eeuw ook de zogenaamde bedelorden waarvan de monniken een actief bestaan hebben in de samenleving. De aanduiding voor een vrouwelijke monnik is moniaal of non. Omdat de aanduiding non een pejoratieve bijklank heeft gekregen is anno 2014 het woord zuster meer gebruikelijk. Vrouwelijke monniken op tegels zijn zeldzamer.

Kluizenaars & Kapucijnen

Verschillende families onder de orden kunnen we benoemen als; Augustijnen, Benedictijnen, Cisterciënzers, Dominicanen, Franciscanen, Jezuïeten, Kapucijnen, Karmelieten, Kartuizers, Norbertijnen, Trappisten, Redemptoristen, Congregatie van Sint-Jan. Een in afzondering levende monnik wordt heremiet, kluizenaar of anachoreet genoemd. De beroemdste van deze kluizenaars zijn de heilige Paulus van Thebe en de heilige Antonius van Egypte.