Stoomraderschepen op tegels

Zeilschepen (een-twee en driemasters) komen vrij algemeen voor op antieke tegels hetgeen niet verwonderlijk is met zo'n zeevarend volk als de Nederlanders waren in de 17e en 18e eeuw. Prachtige vlot geschilderde tegels  met twee- en driemasters kennen we uit de 17e eeuw met mooi gegolfde zeeën rondom een koopvaardij-  dan wel oorlogsschip. Ook  zijn op tegels veelvuldig afgebeeld roeibootjes- en wat kleinere typen zeilbootjes , met of zonder vissende mannetjes. 

Veel minder bekend is de voorstelling van een raderstoomboot op een tegel. Vervaardigd in de 19e eeuw bij Westraven in Utrecht. De afgebeelde mangaan tegel met grote raderboot maakte onderdeel uit van een tegelwand van ruim 200 exemplaren met voorstellingen van landschapjes, huisjes en dieren. In de wand zaten nog twee precies dezelfde exemplaren met de afbeelding van raderstoomboten geschilderd uit dezelfde spons. Twee raderstoomboten zijn geschilderd op een blauw en mangaan tegeltje uit de 19e eeuw met op de oeverrand een hooiberg. Ook nog een gekleurd exemplaar gemaakt bij Westraven ca. 1950.

19e eeuwse tegel met een (stoom)raderboot. Op de tegel 
rechts een kerkje geschilderd in het water


Vier stuks tegels met een (stoom)raderboot in een decor met een hooiberg. Een in blauw uitgevoerd en de ander in mangaan. Dezelfde spons is gebruikt. Ca. 1850. Westraven Utrecht.


Tegels met een (stoom)raderboot in een decor met een hooiberg. In blauw uitgevoerd (Ca 1920) .
Dezelfde spons is gebruikt. Westraven Utrecht.


Twee stuks tegels met een (stoom)raderboot in een decor met een hoorberg. In mangaan. Dezelfde spons is gebruikt.
Ca. 1850. Westraven Utrecht.


Bijzondere uitvoering. Tegel met een (stoom)raderboot. In mangaan in een decor met een hooiberg en op de voorgrond een liggende koe. Ca. 1850. Westraven Utrecht.

Tegel met een (stoom)raderboot. Is uitgevoerd in  kleur in een decor met een hooiberg. Dezelfde spons is gebruikt als de mangaan uitvoering. Ca. 1950. Westraven Utrecht.


Vier stuks 19e eeuwse tegels met een (stoom)raderboot. Dezelfde spons is gebruikt.


Raderstoomboten werden voortbewogen door schoepenraderen. Ze zijn aan het begin van de 19e eeuw in gebruik genomen door de opkomst van de stoommachine. Amerikaanse raderboten hebben meestal een schoepenrad aan de achterzijde; Europese hebben meestal twee schoepenraderen midscheeps.Over (stoom)raderboten op Nederlands binnenwater is historisch gezien niet veel bekend gebleven. Toch hebben veel van deze machtige stoomboten dienst gedaan in het  streekvervoer, o.a. op de Lek en de Merwede. De diensten tussen de steden Rotterdam, Schoonhoven en Culemborg en Dordrecht en Gorinchem vormden talloze jaren lang de enige verbinding met de tussengelegen plaatsen.  Raderstoomboten werden ook gebruikt als spoorwegboten tussen Rotterdam en Moerdijk en tussen Enkhuizen en Stavoren en verder als Rijnslepers om de toen al enorme goederenstroom per sleepschip te verwerken.

 

19e eeuws schilderij met een stoomraderboot. De twee schoorstenen braken rook uit ten
teken dat de stoommachine in werking is. Ook de zeilen zijn gehesen.

 

Stoomraderboot van het Europese type met de schoepenraderen midscheeps geplaatst.

Nog zonder stoomaandrijving.
17e eeuwse tegel met een fraaie driemaster.