Meerdere vroege tegels met olifanten zijn vaak nog primitief geschilderd en aangevuld met ludieke oplossingen, bijvoorbeeld waar het het juist plaatsen van de slurf en slagtanden betreft. Zo komen bijvoorbeeld op een aantal oude afbeeldingen met olifanten de slagtanden uit de onderkaak, gevoelsmatig logisch bedacht, maar in werkelijkheid komen de slagtanden van de olifant uit de bovenkaak. Anderen zijn verrassend echt weergegeven en daar heeft waarschijnlijk een prent van Abraham de Bruyn uit 1583 of naar een gravure van Adriaen Collaert uit 1612 model voor gestaan. Ook Marcus Gerards en enkele anderen, maakte in en rond 1567 gravures van olifanten in “Warachtighe Fabulen der Dieren” die als tegelmodel gediend hebben. Genoemde heren hebben wel hun etsen nagemaakt en bewerkt naar de fraaie prenten van Gerard van Groningen van acht verschillende standen van olifanten rond 1563. De daar op voorkomende olifanten in verschillende houdingen vinden we dan ook nagenoeg exact terug op de vroege gekleurde koord, cirkel en kwadraat tegels uit ca.1590 tot 1625. En later na ca.1620 op de blauwe exemplaren waar de tegelschilders soms met de afbeeldingen voorzichtig gingen experimenteren met het slurfje naar links of het slurfje naar rechts, maar toch in de basisvorm niet konden verhullen wie de prentenmaker was geweest.

De nauwkeurigheid van de afbeeldingen van Gerard van Groningen van een olifant kwam doordat hij getuige was van de eerste in Antwerpen op doorreis verschenen Egyptische olifant in de Nederlanden en daar in 1563 zijn schetsen van maakte. Het was een olifant die Philips de II, Koning van Spanje, als een cadeautje schonk aan de Duitse Keizer. Of hij dat ook leuk ingepakt heeft met een strikje, weet ik niet. Maar het sollen met deze hoogstaande intelligente dieren door de Europese veelal onbewuste mens en zijn dure georganiseerde ‘safarireizen’ met geweren en gratis verstrekte patronen om olifanten te doden was begonnen. Met grote gevolgen voor de soort.

Handgeschilderde tegel 13x13 cm met de voorstelling van een jong olifantje.
SOMAG MEISSEN Duitsland. Ca. 1900