Saracenen en Romeinse krijgers op antieke tegels
Mohammedaanse krijgsmannen op tegels.
De tegels op deze pagina staan bij verzamelaars bekend als saracenen. Ze zijn gemaakt omstreeks 1600-1620. Ze hebben dezelfde krachtige uitstraling als de tegels waar Romeinen op staan afgebeeld. Echter zij komen in aantal veel minder voor dan de afbeeldingen met Romeinse krijgers, ze zijn zeldzamer. Van de 24 verschillende gedocumenteerde voorstellingen zijn er 16 Romeinse krijgslieden tegenover 6 Saracenen en de 2 ruiters aan het eind getoond en genoemd. Alle hier getoonde Saracenen zijn verschillend van uitvoering in kleur en tekening terwijl er 6 overeenkomstige houdingen zijn. Ook bij de Saracenen is in deze serie geen ruimte voor een hoekornament of achtergrondje wat de krijger extra naar voren laat komen hetgeen de soort herkenbaar maakt en een extra charme geeft. Saracenen worden heftig en slecht vervalst, maar nimmer heb ik een geslaagde vervalsing gezien, ondanks het ogenschijnlijke ‘simpele lijnwerk’ van blijkbaar grote klasse en kundige penseelvoering.
Saracenen op antieke tegels, 17e eeuw
Romeinse krijgers op tegels.
Een prachtige serie met gekleurde Romeinen in stoer uitgevoerde anatomische proporties die ondergebracht zijn onder de verzamelaarnaam: ”Saracenen.” Rond 1600-20. In deze uitvoering ben ik nog nooit een geheel blauwe tegengekomen. Ze zijn allen beeldvullend zodat er geen hoekornamenten of achtergronden van wolken of struiken nodig zijn, afgezien van een grondstreep met één enkel takje. Het lijkt of allen van dezelfde fabriek uit Rotterdam afkomstig zijn en door één of hooguit enkele schilders daar gemaakt zijn. Toch verdenk ik andere fabrieken ervan dat ze ze ook nagemaakt hebben. Alle getoonde uitvoeringen zijn verschillend van elkaar in het plaatsen van de kleuren op de uitrusting en totaaluitvoering in 16 overeenkomstige houdingen. De spierbundels in armen en benen zijn flink overdreven maar zijn karakteristiek voor deze zeldzame en dure serie. Maar ja, zei vriendelijke Obilix al niet reeds; “rare jongens, die…”
Romeinse krijgers op tegels, 17e eeuw
Twee ruiters te paard.
Onderstaand treft u twee zeer zeldzame en tot nog toe de enige bekende tegels aan van twee ruiters te paard die door Jan Pluis maar zijn ingedeeld bij de Saracenen. Niet eerder zijn ze naar mijn weten zo in een overzicht naast elkaar geplaatst als u hier kunt zien. Mogelijk zijn ze in Rotterdam gemaakt en hebben het formaat van 13,1 x 13 x 1,2 cm. Rond 1600-20. Deze twee tegels met ruiters te paard zijn zo zeldzaam dat Jan Pluis ze wel noemt, maar geen nummer geeft in zijn boek de Nederlandse Tegel, decors en benamingen 1570-1930. Het markante verschil is dat in de serie Saracenen de soldaten altijd te voet zijn afgebeeld en deze twee ruiters te paard daarop een extra aanvulling zijn.
Late saracenen 20e eeuw
Wat meer recentere saraceentegels, De linker grootformaattegel is vervaardigd bij Westraven Utrecht ca. 1910-20.
Deze tegel heeft een maat van 20 x 20 cm en is 1,2 cm dik.
De andere drie tegels (13x13 cm) zijn gemaakt in de 2e helft van de 20e eeuw maar de maker is onbekend.
Naar ik aanneem bedoeld als replica.
Tegel met een saraceense krijger. 1e helft 20e eeuw
Tegel met een saraceense krijger. Omstreeks 1900
Tegel met een saraceense krijger. Omstreeks 1925
Blok van 6 tegels met Saraceense krijgers. 2e helft 20e eeuw. Friesland Makkum.